Nikotin bağımlılığı ve psikolojik bağımlılık nedir?

Sigara Nasıl Bırakılır? 

Sigara bırakma yöntemleri arasında bilgilenme ve hazırlık süreci önemlidir. Kişinin sigaranın sağlığı üzerideki olumsuz etkilerinin önemini kavraması, sigara bırakma sürecinin zor olabileceğine kendini hazırlaması gerekir. Bu süreçte sigara bırakma kliniklerinden yardım istenerek, karşılaşılabilecek sorunlarla doktor gözetiminde daha kolay başedilmesi sağlanmalıdır.

Sigara bağımlılığının iki yönü vardır: Fiziksel bağımlılık ve psikolojik bağımlılık. Fiziksel bağımlılığı yapan sigaradaki nikotindir, bu nedenle bu bağımlılığa nikotin bağımlılığı da denebilir. Psikolojik bağımlılığa eğilim ise kişiden kişiye değişir. Depressif, anksiyeteli, kendine güvensiz ve sorunlardan kaçan kişiler psikolojik bağımlılığa daha eğilimlidirler.

Bazı sigara tiryakilerinde nikotin bağımlılığı daha belirgindir. Bunlar sabah kalkar kalkmaz kahvaltıdan önce sigara içen kişilerdir.

Sigarayı bıraktıktan sonraki ilk 3 gün en zor dönemdir. Nikotin yoksunluk belirtileri olan huzursuzluk, anksiyete, konsantrasyon güçlüğü, depresyon ve büyük bir sigara içme arzusu bu dönemde ortaya çıkabilir. Bu durumların geçici olduğunu ve 3-4 hafta içinde azalarak ortadan kalkacağını bilmek önemlidir. Bu dönemde aktif olmak, kafeinden uzak durmak, sigarayı akla getirecek ortamlarda bulunmamak, sakız çiğnemek, kuruyemiş yemek bu dönemi kolay atlatmaya yardımcı olur.

Son dönemlerde kullanılan nikotin bantları ve nikotin sakızları da kanda nikotin düzeyini yükselterek nikotin yoksunluğuna bağlı belirtileri azaltabilir. Ancak bu bant ve sakızların yanlış kullanımı çok tehlikeli olabilir. Bu nedenle doktor gözetiminde kullanın.

Bazıları için sigarayı azaltarak bırakmak daha kolay bir yöntem olabilir. Bu durumda nikotin yoksunluğunun yan etkileri daha azdır, ancak tekrar eski düzeyde sigara içmeye başlanması daha sık görülür.

Bazı sigara tiryakilerindede psikolojik bağımlılık daha belirgindir. Bu kişilere psikolog veya psikiatrist gözetiminde davranış terapisinden yarar sağlayıp sigarayı bırakabilir. Veya antidepresan türü ilaçlardan yardım alınabilir. Özellikle Bupropion etken maddeli anti depresan ilaç, sigara bağımlılığından kurtulmaya yardım etmede oldukça başarılı olmaktadır. Yine bu tür ilaçlar doktor gözetiminde kullanılmalıdır.

Bıraktıktan Sonra Tekrar Başlamamak İçin Neler Yapmalı?

Sigara içenler, sigarayı bıraktıktan sonra bir tek sigara içmek için büyük özlem duyarlar. Ancak bir tür uyuşturucu madde bağımlısı olduklarını hatırlamaları ve tek bir sigaranın bile geriye dönüş riski taşıdığını bilmeleri gerekir.

Özellikle ilk günlerde sigara içme krizinden kurtulmak için bazı alışkanlıkları değiştirmekte yarar vardır. Örneğin; çay ve kahveyle birlikte canınız çok sigara istiyorsa, meyve suyu yada meyve özlü çay içmeyi deneyebilirsiniz. Ayrıca sigara içilen mekanlara bir süre için daha az gitmeye çalışabilirsiniz.

Şunları Unutmayın!...

Alkol, kahve ve çay sigara içme isteğinizi arttırıyorsa bunlardan azami ölçülerde kaçının.

Teklif edilen sigarayı reddedin.

Her gün daha zinde ve sağlıklı olduğunuzu düşünün.

Kendinizi ödüllendirin.

Niçin bırakmaya karar verdiğinizi düşünün.

Sigaraya başlama nedeninizi, buna yol açan etkileri bulun ve başa çıkmanın

yollarını arayın.

Sigaraya sadece aklınızdan geçiriyorsanız bile nasıl bırakabileceğiniz

konularında tavsiyeler almak için bir doktora başvurun.

Bıraktıktan sonra neler olur ?

20 dakika: Kan basıncı ve kalp hızı normale döner. Eller ve ayaklar dolaşım normale döndüğü için ısınmaya başlar.

8 saat: Kanda oksijen düzeyi normale döner. Kalp krizi riski düşmeye baslar.

24 saat: Karbonmonoksit (egzoz gazı) vücuttan atılır. Akciğerlerdeki balgam ve diğer birikimler temizlenmeye başlar.

48 saat: Nikotin vücutta artık saptanamaz. Tat ve koku alma duyularınızın daha iyi çalıştığını hissedersiniz

72 saat: Solunum yolları gevşediği için nefes almak kolaylaşır.

2-12 hafta: Dolaşım bütün vücutta düzelir. Akciğerlerinizdeki balgamı atmaya başlarsınız ve öksürük, balgam, nefes darlığı ve hırıltı bulguları geriler Vücut enerjisi artar. Yürümek kolaylaşır.

3-9 ay: Öksürük, nefes darlığı düzelir. Akciğer işlevi yüzde 5-10 oranında artar.

5 yıl: Kalp krizi riski sigara içenlerin riskinin yarısına iner.

10 yıl: Akciğer kanseri riski sigara içenlerin riskinin yarısına iner. Kalp krizi riski hiç sigara içmemiş biri ile eşit olur. Bir kaç saat içinde nikotin tamamen sisteminizden atılır.

Yorumlar